20 Haziran 2011

İnternet Reklamcılığının Dünü, Bügünü ve Yarını





İnternet Reklamcılığının Dünü, Bügünü ve Yarını


Web. teknolojilerinin gelişimine paralel olarak dünyada internet teknolojileri ve Sanal Medya (SM)’nın da gelişimi doğru orantılıdır.


DÜN (Web 1.0)
İlk zamanlar Web 1.0 trendinde Nestscape’in hüküm sürdüğüi genelde HTML tabanlı sitelerden oluşan bir yapı mevcuttu. İnternet daha çok yazışma şeklinde haberleşmelerden (e-posta) ve belge paylaşımı için kullanılmaktaydı. Siteler ise düz okuma amaçlı içeriklerle sınırlıydı. Kablolu internet yapısının ve Dial-up alt yapısı ise desteklenen internet hizmetlerinin yaygın olduğu, C lient – S erver yapısının geçerli olduğu dünya idi. Kullanıcıların SM katılımları yok denecek kadar az veya sınırlıydı.

BUGÜN (Web 2.0)
Web 2.0’ın ortaya çıkmasını sağlayan teknolojik gelişmeler (Ajax, RSS, XML, CSS, vs...). Böylece İnternet Kullanıcıları resim ve video paylaşımına başladılar. Kullanıcıların bilgiye erişme felsefesinde yaşanan büyük değişimdir Web 2.0’ın diğer adı. WordPress gibi hazır sistemlerin ortaya çıkması ile kodlama bilgisine ihtiyaç duymadan, kullanıcıların kişisel siteler oluşturup bilgi paylaşımına katılması ve iki yönlü bilgi akımının oluşmasını getirdi. Diğer taraftan bilgi kirliliği ve güvenilir bilgi ve kaynakları ilk kez dillendirilmeye başlandı. RSS sayesinde yayıncıların kendi aralarında ortak bir dil kullanabilmesini zengin internet uygulamalarının ortaya çıkması sağlandı. Sosyal ağların ortaya çıkmasını ve insanların belirli düşünceler altında topluluklar oluşturarak düşüncelerini daha geniş kitlelere duyurabilmesine olanak verdi. Web üzerinde ‘etiketleme’ gibi küçük ama ziyaretçi gezinmesini arttıran, fikri ve paylaşım takibi sağlayan uygulamalar ile kullanıcıların sitelerde daha fazla kalması vakit geçirmesi (online ziyaretçi) amaçlanır oldu. Reklamcılık açısından banner reklamlarının zirve dönemidir ki bu dönem ziyaretçilerin bir sitede kaldıkları süre ve dolaştıkları sayfa sayısı aynı alanda birden fazla banner reklam uygulamasına olanak verdi. Böylece tekil ziyaretçi odaklı reklam uygulamalarında sayfada fazla alan işgal etmeden daha fazla kampanya yayınlamayı ve daha fazla kazanmayı beraberinde getirdi.
Reklam verenlerin reklamlarından beklentisi veya ödeme şekli 3 ana gruba ayrılıyordu;
1- Tıklama (click) Bazlı Fiyatlandırma,
2- Görüntülenme Bazlı Fiyatlandırma,
3- Tekst Reklam ile Page Rank seviyesini arttırma.

Banner Reklam Çeşitleri;
Zengin medya banner’lar; animasyon, ses, video veya etkileşimli özellikler içeren banner çeşitleridir. Zengin medya banner uygulamalarının standart banner’lardan en önemli farkı, kullanıcı ile etkileşim kurmalarıdır.
Zengin Medya Banner Çeşitleri aşağıda listelenmektedir:
- Rollover Banner
- Expandable Banner
- Sticky Banner
- Floating Ad
- Ad Corner ( Cover Page )
- Interstitial Banner
- Page SkinBanner
Reklamlarla boğulan, hareketli banner uygulamalarınında göz aşinalığının oluşmasıyla, ziyaretçilerinin gözüne gözüne sokulan yeni reklam teknikleri kullanılmaya başlandı. PopUp, İntro, Fare odaklı, Kelime Bazlı (wordlink), Haber Reklam ( Advertorials ) vb.
Google ve benzeri arama motorları üzerinde yayınlanan “internet reklam çeşitleri”ne Arama Motoru Reklamları denmektedir. Birkaç farklı arama motoru üzerinde yayınlanabilen reklamlar, Google’ın önlenemez yükselişiyle ağırlıklı olarak Google’a endeksli hale gelmiştir. Google üzerinde yayınlanan Arama Motoru Reklamları, Google Adwords programı sayesinde detaylı olarak hedeflenen kitleye nokta vuruşu yapmanızı sağlar. Addsens Reklamlar ile bireysel internet kullanıcısının ürettiği içerik ve yapılandırdığı blog üzerinden aynı zamanda reklam sektörünün içerisine dahil olması sağlandı.
E-Posta, yöntemi ile reklam göndermenin ortaya çıkması beraberinde posta kutularına mail adresi toplamak üzere geliştirilen virüs proğramlarının yayılmasını sağladı. (Gönderilen her 40 e-posta’dan birisi virüs, ikisi spam içermekte) Bunun üzerine mail servis sağlayıcılar SPAM MAİL işaretlemelerini, bu tip postaları kaynağından yasaklama optimizasyonları yazmalarını beraberinde getirdi. Çeşitli yöntemlerle internet kullanıcılarının mail adreslerini milyonlarca toplayan şirket ve kişiler ortaya çıktı. Bunlar çok cüzi fiyatlarla belli reklamları e-posta olarak kullanıcılarının posta kutularını işgal edecek ve rahatsızlık meydana getirerek işgal etmeye başladılar. Bu uygulama beraberinde Süper Teklif, Napolyon gibi kullanıcıya gönderdiği reklamları kişi odaklı ve kullanıcıyada bütçe ayırarak e-posta üzerinden reklam uygulaması yapan firmalar doğdu. Kullanıcı istekli ve kazançlı reklamların spam mail ile e-posta reklamı gönderenlere göre fiyatı fazla olsada reklam gönderilecek e-posta sahibinin kişi bilgilerinide sınıflandırabildikleri için ilgili ve hedef kitleye ulaşmayı sağladı. Bu tip kullanıcı ortaklı reklam alan firmalar ellerinde bulunan e-posta sahiplerinin gerçek kişi olmasını, yaş, cinsiyet, eğitim durumu, ev ve otomobil sahipliklerini, tatil tercihlerini, meraklarını, hobilerini, alışkanlıklarını kategorize edebildikleri için reklam veren için nokta atışıyla hedef kitleye ulaşmayı sağladı.
Satış Ortaklığı - Affiliate Marketing, Satınalma (satış) Ortaklığı anlamına gelmektedir. Bu sistem, basit bir tabirle komisyonculuk olarak nitelendirilebilir. Satış Ortaklıkları dahilinde, internet üzerinde bir başkasının ürününü satması için bir yol oluşturur ve satış gerçekleştiğinde komisyonunuzu alırsınız. Bi tip reklam uygulamalarını daha çok güvenilirlilik endeksi yüksek site ve haber portalları rağbet gösterdiler. Zira güvenilirlik endeksi düşük sitelere internet kullanıcısının bilgi güvenliği açısından kredi kartı bilgilerini paylaşması zordur. Daha düşük güvenilirlik endeksine sahip siteler FORM doldurma türü uygulamalara giriştiysede ziyaretçi pek rağbet etmedi.
Sosyal Medya Pazarlama “Sosyal Medya Pazarlama”, internet reklam uygulamaları arasında en yeni kavramdır diyebiliriz. Sosyal Medya Pazarlama, kısaca Facebook, Twitter vb. Sosyal medya siteleri üzerinde marka, hizmet ve ürünlerinizi tanıtmak amacıyla yapılan pazarlama çalışmalarına verilen genel isimdir.Sosyal Medya Pazarlama, tek değil iki yönlü ve uzun sureli bir çalışmadır, kesinlikle kısa dönemli bir reklam kampanyası gibi düşünülmemelidir. “Sosyal Medya Pazarlama” uygulamalarını, Müşteri İlişkilerini güçlendirmek ve Online PR amaçlı kullanmak uzun dönemde faydalı olacaktır. Örneğin, Garanti Bankası, fecebook oyun uygulamalarından farmville içinde kredi dağıtan bir bankacılık sistemi kurmuş ve buradaki oyun içerisinde ve yazılım olanaklarında satınalmalar, satışlar, kredi açma, borç verme gibi gerçek dünyadaki bankacılık faaliyetlerini bir ajansın oyun içindeki profosyonel oyuncuları eliyle yürütmektedir. “Sosyal Medya Reklamları” ise, üstte açıkladığımız reklam çeşitleri ve banner uygulamaları ile parallel mantıkta, Sosyal Medya siteleri üzerinde yayınlanan reklam öğeleridir. Bu reklam türünü, bir kampanya mantığı içinde ve kısa sureli bir internet reklam uygulaması olarak tanımlayabiliriz.
Ajax teknolojisinin gelişmesi ile web sayfalarının sadece ilgilenilen bölümünün yüklenerek veri transfer oranının azalması ve erişim maliyetlerinin düşmesi ile daha çok kullanıcının aynı zamanda site kurmasına ve bloglar ile içerik üretmesinin önü açıldı. PageRank mantığı nedeniyle kişilerin daha özgün içerik üretmeye zorlanmasına ve önemli bilgiler içeren sitelerin, diğerlerinden daha kolay ayrıştırılması bu döneme rastlar. Bu dönemde ortaya çıkan bazı olumsuzlar ise;- Daha çok içerik üretip, Arama Motoru Optimizasyonlarını arttırmayı düşünen sitelerin kopyala yapıştır (Ctrl+C=Ctrl+V) yöntemiyle doğruluğunu araştırmadan içerik oluşturması ve Page Rank’in zorlamasıyla özgün içerik üretme telaşı ile akla gelen rivayetin, dedikodunun içerik olarak sunulması neticesi güvenilir bilgiye erişimi zorlaştırmaya başladı,- ADSL teknolojisinin gelmesi ile, İnterneti aktif olarak kullanan kişi sayısında orantısız artış yaşanması ve bu nedenle IP adreslerinin tükenmesi ve NAT teknolojisinin yetersiz kalması,- Hızlı bloglama alt yapılarının ücretsiz sağlanması ile internette kullanıma açılış bilgi oranında büyük bir artış olması ve internetin bilgi çöplüğü haline gelmesi ile arama motoru seçiçiliklerinin yetersizliği gündeme geldi,- İnternetten kazanç oranlarının artması ile kullanıcı çekebilmek amacı ile hazırlanan fake meta bilgileri, sayfanının tamamına yakınını kaplayan bannerlar, ziyaretçiyi yıldıran PopUp reklamlar, intro reklamlar görülmeye başlandı,- Büyük site ve uygulamaların satın alımlarıyla internet üzerinde tekelleşme durumlarının ortaya çıkması, (e-bay’ın Gittigidiyor’u, Microsoft’un Skype’yi alması vb.)

Yarın Web 3.0
Web 3.0 tüm arama mantığını değiştirecek. Semantik Web’ kavramı ile yepyeni bir kullanıcı deneyimi yaşayacağımız belirgin olarak ortada. Semantik web’in amacı verinin uygulamalar arası, kurumlar arası, topluluklar arası paylaşılabilmesi için bir altyapı sağlamaktadır. Bu dönemde bilgisayarlar, web üzerindeki tüm veriyi (içerikler, bağlantılar ve insanlarla bilgisayarlar arasındaki işlemler), analiz etme kabiliyetine sahip olacaklar. Henüz hazır olmasa da '
Semantic Web'in yapılması mümkün!. Hazır olduğunda ise günden güne ticaret yöntemlerimiz, bürokrasi ve günlük yaşamlarımız birbiri ile konuşan makinalar tarafından idare edilecek. İnsanlığın asırlardır konuştuğu 'zeki araçlar ' gerçek olacak. Semantik teknolojiler anlamı ontolojiler kullanarak tasarlanmakta ve anlamlandırılmaktadır. Ontolojiler anlamsal web’in gerçekleştirilmesinde kullanılacak anahtar teknolojidir. Ontoloji terimi felsefede “varlık bilim” olarak tanımlanmaktadır. Ontoloji doksanlı yıllarda yapay zeka alanında popüler bir terim olarak belirli bir alandaki bilgilerin paylaşımını ve yeniden kullanımını sağlayacak “kavramlaştırmaların biçimsel ve açık belirtimi“ olarak tanımlanmış ve kullanılmıştır. Son zamanlarda ontolojilerin kullanımı zeki bilgi entegrasyonu, elektronik ticaret, doğal dil işleme ve bilgi yönetimi konularında yaygınlaşmaktadır.
Semantik dünyanın kalbini ise Ontoloji'ler oluşturmaktır. Bu yüzden de OWL yani (Ontolojical Web Language) tüm açıklamaları yapıp, ilişkileri kurmak için kullanılacak teknoloji olacaktır. İnternet Artık Her Yerde Kamu Web Portal ı Intranet Portal ı İstemci uygulamaları Kablosuz Erişimi ERP Sistemi CRM Sistemi Özel Sistemler Şube Ağları Cep Telefonları Mobil Hesaplama Çeşitli Form Faktörleri vs.İnternet kullanımının ve erişim araçlarının hızla daha erişilebilir olması yarın yazılı ve görsel basın karşısındaki ilerleyişini arttırmakla birlikte enteğrasyonun bir noktada gerçekleşmesiyle yeni bir şekil alacaktır. İnternet hızının bugünkü kullanımdan %75 artması durumunda IPTV her evdeki yerini alacağı gibi, facebook’un gösterdiği ve bir dönem tv kanallarının fenomeni olan BBG Evleri proğramlarının farklı versiyonu HomeTv ve BürTv modelleri oluşacak, insanlar kendi yaşantılarını megolamanca canlı yayın ile dünyaya sergileme yarışına girecektir. İnternet hızı ile basit çanak antenler ile uydu bağlantısı kuran, sıradan kameralarla evini donatıp, komşu ziyaretlerini canlı yayınlayan binlerce tv kanalı sadece televizyonumuzun arkasına uzattığumuz veya hiç gerek olmadan internete bağlandığımız tvler ile binlerce tv. Kanalı kumandamızı tuşlamamız kadar yakın olacak! İçinde bulunduğumuz zaman diliminde yazılı basın artık yerini internet medyasına devretme aşamasındadır. Gelişmiş dünyada internet basınının okunma oranları aynı gazetelerin trajlarının 2-3 katı seviyesine çıkmıştır. Ipad, mobil cihazlarla internet erişimi yaygınlaştıkça, yazılı basın belki haftasonları noltalji olarak evlerimize alacağımız “eski gelenekler” olarak kalacak belkide bu tip davranışlar muhafazakarlık olarak değerlendirilecektir!
Mobil teknolojinin internete kavuşması ile web erişiminin daha yaygın ve kullanıcısının maksimuma çıkması kaçınılmaz. Bankacılıktan – alışverişe, mobil cihazlarla oluşturulan içeriklerin hızla internette kulllanıma sunulmasına (resim, video, haber, konum paylaşımı) artık alıştık. Devlet ve kurumların bu yapıya enteğrasyonu hızla tamamlanmaktadır. Trafik, vergi, SGK gibi devlete olan ödemeler internet üzerinden yakında mobil uygulamalarla yapılabilir olacak. En yakınınızdaki baz istasyonuna göre septimik hava tahminlerini, evinizin güvenlik kamerasını, işyerinizin gece görüşlü termal kameralarla güvenliğini, flonuzun uydu takibini, kargonuzun hangi karayolunda olduğunu, içinde bulunduğunuz uçağın irtifa, koordinat bilgileri, tatili düşündüğünüz yerin deniz sıcaklığı şimdi bile erişimimiz dahilindedir.
Çok yakında yazıyı konuşmaya ve konuşmayı yazıya dökecek teknolojik imkanlar herkesin sahip olabileceği yaygınlığa ulaşacaktır! Faresiz, ses ve retina hareketleriyle kontrol edilebilen bilgisayarlarla yaşamın daha kolay olacağı öngörülebilir!

o Bu bilgileride kullan1 Milyarı aşkın internet kullanıcısı,
o 80 Milyonu aşkın web sitesi (2007)
o Türkiye’de 21.7 Milyon Msn abonesi (2007)
o Türkiye’de 7.5 Milyon bilgisayar (2007)
o Türkiye’de 16 Milyon Hotmail abonesi
o 200 Milyar $ B2C Satışı (2004)
o 16.5 Milyar $ online reklam pazarı (2005)
o 3 Milyar $ net karlı Spam endüstrisi (2006)

Not;
Yılsonu Ödevinin hazırlanmasında katkılarını esirgemeyen www.memurlar.net Genel Yayın Yönetmeni sayın Cenk SARIGÖL'e teşekürü borç bilirim.

By, Edip ÜZEN