16 Ağustos 2011

efbe5.com Röportajı



efbe5.com Röportajı

Memurlar.Net Genel Yayın Yönetmeni Cenk Sarıgöl mahkemede gazeteci ve aleni suç işlemekten yargılanırken, gazeteci olarak görülmediklerini söyleyedi. Tematik bir portal olmalarına rağmen günlük 1 milyon 350 bin tekil ziyaretçi ile Türkiye’de en çok tiraj yapan gazetenin neredeyse 2 katı okunma oranına sahip olduklarını belirten Sarıgöl, devlet kendilerini muhatap almadığını söyledi.

- Siz tematik haber portalı mısınız, yoksa bilgi içerikli bir portal mısınız? Sonuç olarak tematik portallerde gazetecilik yapılabilir mi?

-Her ikisi de. Tematik portallarda gazetecilik zaten yıllardır yapılıyor, gazeteler neredeyse 1.5 asırdır bu konuda görev dağılımı yapmıştır. Bir gazeteci veya muhabir her konuda bilgi sahibi değildir ve olması da pek olasılık dairesinde bulunmaz. Bir gazete düşünün, içinde ekonomi muhabiri ve yazarından, magazin, siyaset, spor, polisiye, adliye muhabir veya yazarları vardır. Her birisinin görev alanı ve yetkinliği, donanımı farklıdır. Bunun dışında artık, ekonomi, spor, otomobil vb. tek (tematik) konulu yayın organlarımız var. Gazete, tv, radyoda gördüğümüz bu örneklerin internet medyasında olmaması nasıl düşünülebilir ki? Biz hem tematik bir portalız hem de ortalama bir haber sitesi kadar günlük girdiğimiz haber sayımız mevcut. Piyasanın 4 büyük haber ajansına aboneyiz ve kendi haber kanallarımız ayrıca mevcut. Haber sitesinden farkımız magazin ve spor haberlerine pek önem vermezken, kamu personeli, memur adayları ve öğrencileri ilgilendiren haberleri öne çıkarmamızdır. Belki eksik olarak bir de köşe yazarı listemiz ve ya iktibas bölümümüzün olmaması görülebilir. Sonuç olarak tematik gazetecilik en azından muhabir seviyesinde uzun yıllardır yapılageliyor.

- Hukukta internet medyası emekçileri için çok ciddi bir boşluk ve bir takım sorular var. Tematik portal yayıncılığı ile uğraşan insanlara da gazeteci denmeli mi? Bu tarz sitelere içerik üretenler hangi kategoride değerlendirilebilir?

-Maalesef bu, tüm internet medyasının kanayan yarasıdır. Mahkemeye düştüğümüzde gazeteci ve aleni suç işlemekten yargılanırken, gazeteci olarak görülmüyoruz kanun önünde. Çok büyük bir çelişki. Diğer taraftan bugün Türkiye’deki gazetelerin internet portalları, mevcut gazetelerin toplam bayi ve abone satışlarının neredeyse 2 katına ulaştı. Düşünün biz tematik bir portal olarak görünmemize rağmen günlük 1 milyon 350 bin tekil ziyaretçi ile Türkiye’de en çok tiraj yapan gazetenin neredeyse 2 katı okunma oranına sahibiz ama devlet bu konuda düzenleme yapmadığı gibi muhatap olarak da almıyor ve görmezlikten geliyor. İçerik üretme sorunu ülkemizde olduğu gibi dünya internet medyasının yaşadığı bir sorun. Aynı sorunu diğer medyalar yani yazılı ve görsel medya da yaşıyor. Sonuçta artık muhabirlik neredeyse öldü. En azında basının kendi bünyesinde çalışan olarak. Gazeteler, televizyonlar muhabirliği haberin ana damarı olmasına rağmen satın alma yoluyla yani haber ajansları vasıtasıyla ediniyor. Sonra aynı haber farklı sunum ve başlıklarla çeşitli isimlerdeki medya organlarında yayınlanıyor. Diyelim ki siz bir siyasi haber portalı olarak, en azından TBMM ve Parti Genel Merkezlerinde muhabir görevlendirmek istiyorsunuz ama kanunen böyle bir hakkınız yok.

- Türkiye’de en temel problem yeterli içeriğin üretilememesi. İçerik üretimi başlı başına problem olmakla birlikte özgün kaliteli içerik de yok. Sektörde bu ana sorunun çözülmesi için neler yapılmalı?

-Önce hukuken bizim şimdilik, ‘editör’ dediğimiz haber üreten çalışanlarımıza gazetecilik statüsü verilmelidir ki bu durumda öne çıkan haber portalları ‘saha editörleri’ (muhabir) görevlendirebilsin. Ayrıca hepimizin yaptığı kopyala – yapıştır yöntemiyle uyguladığımız bir içerik kullanma veya amiyane tabirle haksız kullanma var. Bunu herkes yapıyor. Bir gazetenin ücret ödediği yazarın makalesini binlerce site teklifsiz paylaşıyor. Elbette gazetecinin bir diğer hedefi yaptığı haber veya yazdığı fikrin en geniş kitlelere ulaştırılmasıdır fakat bu tip teklifsiz paylaşımların veya alıntıların altına zahmet edip kaynak bile yazmıyorlar. Bu konuda bir düzenleme yapılıp, kopyala – yapıştır – alıntıla yöntemine bir kısım telif hakları ve kısıtlamalar getirilirse sektör kendi özgün harini üretmeye meyledecektir. Tematik siteler özgün içerik üretme konusunda haber sitelerinden daha iyi konumdalar. Uzman editörleri konuya vakıf olduğu için hem özgün hemde güvenilir içerik üretme konusunda başarılılar.

- Reklam veren açısından düşündüğünde tematik portalları, haber sitelerinden, genel kullanıcıya hitap eden sitelerden farklı kılan nedir? Neden reklam veren bir haber sitesi yerine Memurlar.net sitesinde olmalı?

-Çok basit çünkü hedef kitlesini tematik portallar daha iyi yakalıyor. Mesela bir spor portalıysanız, spor malzemesi satanların ve taraftar ürünleri satan firmaların sizde reklam vermesi akıllıca değil midir? Ya da yemek tarifleri veren bir siteye tereyağı, baharat, bakliyat firmalarının reklam vermesi daha doğaldır. Memurlar.net için ise şunu söyleyebilirim. Eğitimli bir kitle, çevresinde saygın bir konum sahibi ki ev kiralarken bile memur kefil istendiği düşünülürse. Bilgisayar ve internetle bankacılar ile birlikte ilk tanışan toplum kesimi. Eğitim konusunda çevresinin birinci derece danıştığı kişiler memurlar. Kredi kartı kullanım oranının en yüksek ve kredi alma prösüdürünün en kolay olduğu kesim. Aynı zamanda sanal alışverişe en fazla rağbet eden kesimlerin ilk sıralarındadır memurlar. Tatil planlarını en programlı ve uzun süre önce yapabilen bir ziyaretçi portföyünü oluştururlar. Memur deyince bunun içinde öğretmen, polis, vergi memuru, belediye personeli, akademisyen, TSK personeli hatta milletvekilleri vardır.

- Bildiğimiz kadarıyla haber siteleri çok fazla olmasa da para kazanabiliyor. İçeriği haber olmayan, Memurlar.net sitesi gibi tematik portalların Türkiye’deki ekonomik durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu anlamda Türkiye içerikten para kazanılabilen bir ülke haline gelebilir mi?

-Haber sitelerinin az da olsa para kazandığı doğru değil. Haber siteleri şuan piyasada ziyaretçi trafik oranı ve reklam alma konusunda çok zorlanan bir kesim. 20 bin günlük tekil ziyaretçi sayısı olan bir tematik site 100 bin ziyaretçisi olan haber portalından daha fazla reklam geliri elde eder. Memurlar.net için söylediğiniz, “İçeriği haber olmayan, Memurlar.net sitesi” kesinlikle yanlıştır. Bizim içeriğimiz nedir? Haber nedir? Öyle şey olur mu? Size göre haber olmayan, hiç ilgilendirmeyen resmi gazetede yayınlanan bir yönetmelik değişikliği bizim editörlerimiz tarafından değerlendirilir ve bunun ilgili kamu personelinin özlük haklarına olan etkisi yorumlanır. Ki bu sizi ilgilendirmeyen yönetmelik değişikliğinin haber – yorum şeklinde bizde yer almasıyla bir bakarsınız 50 bin okuma sayısını rahatça aşmış. Diğer bir deyişle her haber herkese hitap etmez. Mesela ben futbolu hiç sevmem ve merak etmediğim gibi okumamda futbol haberlerini. Lakin bu futbol haber, yorum ve yazılarının haber olmayacağına delalet etmez. Türkiye zaten özgün içerik ve haberden para kazanan bir ülke oldu. İçerik ve haberleriniz internet kullanıcısını cezbediyorsa ziyaretçi çekersiniz. Yeterli trafiğe ulaştığınızda ise kazanç zaten gelecektir. Söz gelimi bizim 10 idari personelimizin yanında gönüllü ve part-time çalışanlardan oluşan 57 editörümüz veya sayfa sorumlumuz var. Toplamda 67 kişi çalışıyor. Kazanmazsan, bu personeli ve ekibi de çalıştıramazsın.

- Tematik portallar gelir modellerini Sizce nasıl kurmalı? Reklam vereninin gelmesini mi beklemeli yoksa, kullanıcıdan sunduğu içerik karşılığında para mı almalı?

-Gelir modeli içerik ve içerik üretme maliyetine göre değişir. Söz gelimi kişiye özel içerik üreten bir yapınız varsa üyeden ücret talep etmeniz gerekebilir. Diyelim ki, siz üyelerin özel sorularını ve sorunlarına cevap veren sağlık – psikoloji portalısınız veya aile danışmanlığı veriyorsunuz. Bu durumda uzman bir personelle bunu yapacaksınız ve ürettiğiniz, verdiğiniz hizmet hem şahsi hem de kişiye özel olacağından maliyeti yüksek olacaktır. Üyenizden ücret talep etmeniz veya soru başına ücretlendirme yapmanız normaldir. Daha genel tematik içerik üreten bir portalsanız da ziyaretçi sayınızın makul seviyelere ulaşması ilgili reklam verenin dikkatini çekecektir. Tabii siz de bunla ilgili reklam verenlere ulaşıp, tanıtımınızı ve etkinliğinizi anlatmalısınız. Misal, anne, bebek, hamilelik üzerine bir siteniz varsa ve ortalama trafiğe ulaştığınızı düşünüyorsunuz hedef kitlenizi hedefleyen reklam verenlerle temas kurmanız gerekir. Kimdir onlar; bebek maması üreticileri, hamile elbisesi ve bebek zıbını satan firmalar, bebek bezi, emzik, biberon, beşik, bebek arabası, ana kucağı vb. satan e-ticaret siteleri veya işletmeler sizin ziyaretçinizin müşterisi olduğu reklam verenlerdir. Gerisi sizin sitenizin trafiği, içeriğiniz ve ikna kabiliyetinize kalmıştır.

- Tematik portallar genelinde Memurlar.net sitesi özelinde Yeni Medya Düzeni içerisinde tematik portal yayıncılığının yerini nasıl konumlandırıyorsunuz? Medya gücü olarak da tematik portal yayıncılığını ve Memurlar.net sitesini değerlendirir misiniz?

-İnternet medyasının özgün içerik üretememekten sonra en büyük sorunu ‘güvenirlik’ sorunudur. “İnternet bilgi çöplüğüne döndü” lafını sık sık duyar olmuşsunuzdur artık. Arama motoru optimizasyonlarında özgün içerik sahibi olmak, siteleri ön plana taşımaya başladığından beri, internette, saçma sapan, doğruluğu kanıtlanmayan milyonlarca haber sadece arama motorlarını kandırmak adına yayına sürüldü. Bu yüzden bence şu an en önemli özellik güvenirlilik ve doğru haber vermek olmuştur. Memurlar.net özelinde ziyaretçinin, site güvenirliği açısından ülkemizin ilk 3 sitesinde belki de en önemli portalı olduğumuzu iddia edebiliriz. Bir çok haber portalının kamu personeline yönelik haberini görünce doğrulamak için memurlar.net’e yönelmesinden bunu rahatça anlayabiliriz. Biliyorsunuz artık, ziyaretçinin hangi sayfadan ve siteden size geldiğini ve sizden nereye gittiğini biliyor veya takip edebiliyoruz. Örnek vermek gerekirse, 12 Temmuz genel seçimlerinden önce Başbakan 4/B’li sözleşmeli personelin kadroya geçirileceğini açıklamıştı. Başbakan ve Bakanların açıklamalarından biz bu geçiş düzenlemesi içerinde Yerel Yönetimlerde çalışan sözleşmelilerin olmadığı yorumunu çıkarmış ve haberleştirmiştik. Yerel yönetim çalışanlarının oluşturduğu birçok anlı şanlı sendika, bizi yalanladı, tekzip etmeye kalktı, kendi resmi sitelerinde açıkça bizi hedef alan açıklamalar yayınladılar ama sonuçta yasal düzenleme açıklandığında bizim haklı olduğumuz görüldü. Bu tip olaylar sizin güvenirlik ve içerik kalitenizi tescilliyor. Dolayısıyla ziyaretçi nezdinde güven endeksiniz yükseliyor.

- Geleceğin internet yayıncılığı medyasında içeriğin önemini nasıl görüyorsunuz?

-İçerik önemini hiçbir zaman yitirmez. Medya haber, yorum ve fikirlerin yayınından oluşur. Çok hızlı, kullanışlı, görsel algısı yüksek bir site oluştursanız bile sizin kimliğinizi oluşturan içeriğinizdir. Tematik portal yayıncılığı Türk insanının hangi alışkanlıklarını değiştirdi,

- Tematik portal yayıncılığına özellikle tematik sitelere Türk insanı Sizce neden ilgi gösteriyor?

-Bu Türk insanıyla ilgili bir şey değil ki, tüm dünyada böyle. Her bireyin alışkanlıkları, hobileri, ilgileri, yeteneği, tercihleri farklı olduğuna göre kendi özelliklerini tatmin edecek ve besleyecek alanlara ilgi göstermesi gayet normal.

- 2011 yılı itibariyle tematik portal yayıncılığı sektörünün durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz? İnternetin Türkiye’de daha çok insan tarafından kullanılmaya başlandığından itibaren ki süreci değerlendirebilir misiniz? Gelecekte bu sektörü neler bekliyor?

-İnternetin Web. 0.3 periyodunun başındayız. Mobil uygulamalarla internet cep telefonlarıyla birleşiyor. Dolayısıyla her an, her yerde internete bağlanabilen bunu zaruret gören bir nesil geliyor ve gelişiyor. İnternet Artık Her Yerde Kamu Web Portal ı Intranet Portal ı İstemci uygulamaları Kablosuz Erişimi ERP Sistemi CRM Sistemi Özel Sistemler Şube Ağları Cep Telefonları Mobil Hesaplama Çeşitli Form Faktörleri vs. İnternet kullanımının ve erişim araçlarının hızla daha erişilebilir olması yarın yazılı ve görsel basın karşısındaki ilerleyişini arttırmakla birlikte enteğrasyonun bir noktada gerçekleşmesiyle yeni bir şekil alacaktır. İnternet hızının bugünkü kullanımdan %75 artması durumunda IPTV her evdeki yerini alacağı gibi, facebook’un gösterdiği ve bir dönem tv kanallarının fenomeni olan BBG Evleri programlarının farklı versiyonu HomeTv ve BürTv modelleri oluşacak, insanlar kendi yaşantılarını megalomanca canlı yayın ile dünyaya sergileme yarışına girecektir. İnternet hızı ile basit çanak antenler ile uydu bağlantısı kuran, sıradan kameralarla evini donatıp, komşu ziyaretlerini canlı yayınlayan binlerce tv kanalı sadece televizyonumuzun arkasına uzattığımız veya hiç gerek olmadan internete bağlandığımız TV’ler ile binlerce tv. Kanalı kumandamızı tuşlamamız kadar yakın olacak! İçinde bulunduğumuz zaman diliminde yazılı basın artık yerini internet medyasına devretme aşamasındadır. Gelişmiş dünyada internet basınının okunma oranları aynı gazetelerin tirajlarının 2-3 katı seviyesine çıkmıştır. Ipad, mobil cihazlarla internet erişimi yaygınlaştıkça, yazılı basın belki hafta sonları nostalji olarak evlerimize alacağımız “eski gelenekler” olarak kalacak belkide bu tip davranışlar muhafazakârlık olarak değerlendirilecektir.

-Tematik portal yayıncılığı üzerine site kuracak insanlara neler tavsiye edersiniz?

-Özgün ve güvenilir içerik üretmek en önemli hedef olmalıdır. Ziyaretçiyi kandırmaya yönelik uygulamalar size sadece belli bir dönem için avantaj sağlar gözükse bile uzun vadede kaybeden olmak kaçınılmazdır.

- Memurlar.net sitesini kurarken ne gibi zorluklar yaşadınız?

-Kurucu kadro içinde şahsım yoktu. Reklam ayağında memurlar.net için bir miladın kapısını açtım sadece. 12 yıllık memurlar.net yayıncılığının sadece son 5 yılında varım. 5 yıl öncede site iyi ziyaretçi alan ve üye grafiği yüksek bir yerdeydi. Şimdi ilk 5 site arasındayız. Reklam bölümünü yönetmeye başlamadan önce kendini zor çeviren, zaman zaman sahiplerinin ceplerinden takviye yaptığı bir site memurlar.net. Göreve başladığımda ilk, “bu siteyi tüm memur ve memur adayları biliyor ama reklam verenler bilmiyor” tespitini yaparak yola çıktım. Memurun toplum üzerindeki etkisinden ve yerinden hareketle tanıtım konseptleri oluşturup, reklam verenlere ulaştık. Zaten reklam verenlerin, yazılı ve görsel basına göre geri dönüşleri bire bir gördüğü bir mecra internet. Reklam verenlere ve reklam ajanslarının önem verdiği yayıncıları arasına girmek için biraz emek harcadık elbette.

- Memurlar.net sitesi ile ilgili keyifli bir anınızı bizimle paylaşır mısınız?

-Resmi dairelere işimiz düşünce, memurların önünde genelde sitemizin açılış sayfası olduğunu görmek gurur verici. Diğer taraftan yeni insanlarla tanışırken ve özellikle tanıştığım memur veya memur adayı ise memurlar.net ilişiğimi söylemem. Fakat bazen yanımdaki bilenler bunu deşifre edince o öğretmenin gözündeki çok uzun zamandır tanıdığı bir dostla karşılaşma şaşkınlık ve sıcaklığını görmek çok güzel.

- Memurlar.net sitesine gündeki kaç tekil ziyaretçi giriyor? Bu rakam 5 yıl sonra nasıl olur?

-Şuan ortalama 1 milyon 750 bin civarında tekil ziyaretçimiz var. 5 yıl sonra bugün 27 milyon olan internet kullanıcı oranımız ne olur bilmiyorum. Ama bizim ziyaretçi oranımız belli süre sonra bir eşikte kalacaktır. Hedef kitlemiz memur ve memur adayları. Ülkemizde 3 milyona yakın kamu personeli ve 3,5 milyon memur adayı var. Yani toplamda hedef kitlemizin sayısı 6,5 milyon. Yani şuan her gün hedef kitlemizin 4/1’ine, aylık farklı tekil ziyaretçi sayımız olan 8 milyon 700 bin ile hedef kitlemizin üzerinde bir ziyaretçiye ulaşıyoruz. Bu içeriğimizin genel ziyaretçiyi de cezbettiğinin göstergesidir. Yeni servisler üzerinde çalışıyoruz. Eğer bunları hayata geçirirsek hedef kitlemizi genişletiriz, aksi takdirde internet kullanıcı sayısındaki artışın gerisinde bir ziyaretçi artışı yaşayıp, ilk 5 sitedeki yerimizi kaybederiz.
- Cenk Bey ilginiz ve vaktiniz için çok teşekür ederiz.